Eind december, dat is jezelf volsteken met cava, kalkoen en kerststronk. Maar hoe zag de feestdis eruit in A Christmas carol, die kerstklassieker van Charles Dickens uit 1843? En wat bracht Scrooge en Bob Scratchit daar tot hun miraculeuze verzoening? De drie geesten en … punch!
Charles Dickens, een levensgenieter met sterke moraal
Leefde hij anno nu, hij zou steevast met een foute kersttrui rondgelopen hebben. A Christmas Carol is dan ook het literaire equivalent van een kerstboom met rode ballen, gouden slingers en over-the-top fonkellichtjes. Ieder jaar in december wordt de boom gezet, en ieder jaar wordt het verhaal weer verteld.
De roman is een onvervalste kerstklassieker, maar Dickens wilde ook iets vertellen over het armoedige stadsleven in Londen. Als kind verscheen er thuis niet veel op tafel, wat doorsijpelde in zijn typische Dickensiaanse schrijfstijl die de gewone man op een voetstuk zet. Als rasechte levensgenieter genoot hij bovendien van lekker eten én verwerkte dat kwistig in zijn romans. Ook drank, want de knokkende lagere klasse mocht toch tenminste van een onschuldig glaasje alcohol genieten? Liefst van al warme, zoete punch, die hij in die tijd zelf prefereerde.
De punch tussen Scrooge en Scratchit
Hoofdpersonage Scrooge transformeert van een grumpy gierigaard tot een warmhartige opa, roept van ‘Humbug!’ tot ‘Merry Christmas!’. Reden? Drie geesten komen hem op kerstavond de stuipen op het lijf jagen: the Ghost of Christmas Past, Present en Yet to Come. Pas wanneer hij zijn fouten inziet, wordt hij aan het eind van het verhaal ‘as good a friend, as good a master, and as good a man, as the good old city knew.’
‘There never was such a goose. Bob said he didn’t believe there ever was such a goose cooked. Its tenderness and flavour, size and cheapness, were the themes of universal admiration. Eked out by apple sauce and mashed potatoes, it was a sufficient dinner for the whole family.’
‘Oh glorious! Glorious!’ Scrooge laat dolenthousiast een kalkoen voor het gezin van zijn arme klerk Bob Scratchit aanrukken en klinkt met een glas smoking bishop op diens promotie. Hoe kon Dickens anders beter hun verzoening symboliseren dan met eten en drinken? En ook de rest van het boek zit vol wellustige scènes: kerstavond bij de Scratchits, bijvoorbeeld. Wat denk je van een met salie en ui opgevulde gebraden gans, plum pudding en warme, geestrijke punch van gin en citroenen? Geen beter aperitiefhapje om de honger aan te scherpen dan het lezen van dit boek.
Smoking bishop
En dus snijden we citroenen, steken sinaasappels in de oven en laten de alcohol dampen. Tot er twee soorten punch op tafel staan. De ene donker, de andere licht, maar beide hartverwarmend op barkoude winterdagen!
‘A merrier Christmas, Bob, my good fellow, than I have given you, for many a year! I’ll raise your salary, and endeavour to assist your struggling family, and we will discuss your affairs this very afternoon, over a Christmas bowl of smoking bishop, Bob!’
- 5 sinaasappels
- 2 citroenen
- 30 kruidnagels
- 1/2 tl kaneel, 1/8 tl kruidnagel, 1/8 tl nootmuskaat, 1/4 tl foelie, 1/8 tl steranijs en 1/8 tl kardemom
- 1 stukje gemberwortel, in blokjes
- 250 ml water
- 1 fles rode wijn
- 125 gram rietsuiker
- 1 fles rode porto
Donderdagavond, 19 uur. Neem 5 sinaasappels en 1 citroen. Steek 5 kruidnagels in elke vrucht. Rooster ze 75 minuten in een oven van 150°C. En nu wachten? Euh, nee, ondertussen staat er een pot op het vuur:
- Laat 250 ml water samen met de gemalen kruiden en de gember rustig inkoken. Tot in de helft, totdat het stroperig wordt.
- Breng de rode wijn aan de kook en los de suiker erin op. Laat 10 minuten pruttelen.
- Meng het kruidenmengsel en de wijn onder elkaar.
De oven roept, 20.45 uur. Haal de gekaramelliseerde sinaasappels eruit, leg ze in een kom en giet het wijnbrouwsel over het fruit. Dek af met plastic folie en laat 24 uur trekken op een warme plaats. In de oven bijvoorbeeld, wanneer die wat afgekoeld is.
Vrijdagavond, 21 uur. Het wachten is voorbij. Snij elk stuk fruit doormidden en pers uit in de wijn. Haal die even door een zeef, zodat er geen pulp meer in zit. Warm alles op in een kookpot, en giet de porto erbij. Dampen stijgen op vanuit de wijn, aanschouw: het smoking-gedeelte van de smoking bishop. Snijd de overige citroen in partjes en leg ze in de warme punch.
Gin punch met ananas en granaatappel
‘Bob, turning up his cuffs—as if, poor fellow, they were capable of being made more shabby—compounded some hot mixture in a jug with gin and lemons, and stirred it round and round and put it on the hob to simmer.’
- 500 ml gin
- 500 ml madeira
- 1 el rietsuiker
- zeste en sap van 1 citroen en 1 sinaasappel
- 1 verse ananas, in blokjes
- 3 kruidnagels
- 3 kaneelstokken
- snuifje gemalen nootmuskaat
- granaatappelpitjes
Zo traag als de smoking bishop dampte, zo snel gaat deze gin punch. Doe alle ingrediënten (behalve de granaatappelpitjes) in een pot en breng aan de kook. Laat 30 minuten sudderen. Drink de punch warm met granaatappelpitjes.
Liesbeth Swolfs 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.