De laatste uren van 2018 zijn geslagen, dus maak ik – zoals dat hoort op de laatste dagen van het jaar – de balans op van mijn leesleven in 2018. En dan heb ik het niet zozeer over boeken die in krantenbijlagen de hemel ingeprezen werden als ‘grote literatuur’ (sommige wel, andere niet), maar vooral over boeken die mij raakten, op de lachspieren werkten, deden vloeken, de tranen in de ogen lieten staan en nog lang bleven nazinderen.
Lara Taveirne, ‘Kerkhofblommenstraat’ (Prometheus)
Na het graag gelezen De kinderen van Calais (2014) en Hotel zonder sterren (2015) is er nu de meest gedurfde roman van Lara Taveirne, waarin duistere geheimen en heel wat chrysanten rondwaren in de West-Vlaamse klei. Het verhaal gaat over de vijftienjarige Arabella die anno 1929 op het Brugse chrysantenveld van haar ouders werkt. Tussen de kweeksters hoopt ze te vinden wat haar kille moeder haar niet kan geven, maar al snel lijkt de woelige waarheid sneller te gaan groeien dan de bloemen.
Bregje Hofstede, ‘Drift’ (Das Mag)
Met haar derde schudt Bregje Hofstede het etiket van ‘jonge belofte’ voorgoed van zich af. Drift is een nietsontziende roman over de allesomvattendheid van een eerste liefde en de zoektocht naar een eigen identiteit die daartegenover staat. Hoe een jonge vrouw haar jeugdliefde ontvlucht – met een decennium aan dagboeken op de rug – en probeert te begrijpen wat ze achterlaat: de jeugdliefde die haar man werd of de vrouw waarin ze zichzelf niet langer terugvindt.
Laura Janssens, ‘Niet Nu Laura’ (Vrijdag)
Omdat mijn schrijfcoupe gewoonlijk wild in het rond steekt, liet ik mij in november stijl blazen in het Schrijfsalon van Creatief Schrijven op de Boekenbeurs. Ik volgde er onder meer een workshop ‘Hoe maak ik een leuke cartoon volgens dat grietje van Niet Nu Laura?’, en dat grietje – illustrator en Instagram-fenomeen Laura Janssens – bleek erg no nonsense en de hartelijkheid zelve. Net zoals haar cartoons. Die bundelde ze dit jaar in een boek vol spitsvondige mopjes, ontkrachte cliché’s, heerlijk herkenbare dagelijkse menselijke mislukkingen én verhalen die Instagram ons niet vertellen. Dipje? Paar minuutjes Niet Nu Laura en je lacht weer!
‘Ik maak cartoons over het dagelijks leven in een picture perfect wereld: daarmee wil ik mensen laten voelen dat het oké is om een boke choco te eten in plaats van die havermout met banaan.’ – Niet Nu Laura
Kathy Mathys, ‘Verdwaaltijd’ (Polis)
Too hot to handle, dat was de zomer van 2018. Het was ontiegelijk heet, er werd veel gezweet en het gras was nergens groen, ook niet aan de overkant. Op die broeierige dagen kon je niet veel anders dan met vijf lagen zonnecrème neerploffen met een boek. Een prachtige metgezel in die zotte zomermaanden was Verdwaaltijd van Kathy Mathys, vaak in één adem getipt met Noord van Sien Volders (die in 2017 mijn eindejaarslijst sierde). Verdwaaltijd neemt je in vier verhaallijnen mee naar een wereld van obsessies, relaties en het verlangen om te verdwijnen en – juist ja – te verdwalen. Van Brussel tot Californië, richting mysterieuze ontknoping.
Peter Zantingh, ‘Na Mattias’ (Das Mag)
Een aangrijpend boek over een vroege dood en de verhalen die we elkaar daarna vertellen, omdat dat het enige is wat ons dan nog rest. Maar welk verhaal word je dan, als je er niet meer bent? Dat wordt hier in elkaar gepuzzeld, nadat Mattias de deur uitliep en nooit meer terugkwam. Acht mensen, acht herinneringen, acht versies van Mattias. Zijn dood splijt hun levens – voor en na – en langzaam wordt duidelijk met welke spoken zijn achterblijvers worstelen. Meest intense boek van 2018!
Eva Mouton, ‘Het leukste van Eva’ (Borgerhoff & Lamberigts)
Niet Nu Laura, Chrostin, Eva Mouton: 2018 was hét jaar van de jonge, vrouwelijke cartoonisten en Instagram was hun uitvalsbasis. Eva Mouton tekent echter al veel langer haar ‘gedacht’ in De Standaard Weekblad, maar bundelde dit jaar alles (of toch veel) in dit boek. Een soort best of, dus. En dat mag je letterlijk nemen, want het werd het derde best verkopende boek op de Boekenbeurs. Het leukste van Eva is bovendien écht leuk, maar ook bijwijlen confronterend, menselijk en troostend. Bovendien: mét afwrijfplaatjes en pagina’s om zelf mee aan de slag te gaan, dus de pret begint pas als je het in huis hebt.
Hannelore Bedert, ‘Lam’ (Angèle)
Singer-songwriter Hannelore Bedert schreef een boek. Een goed boek. Een boek over liefhebben, familiegeheimen en het lot in eigen handen nemen. Over de jonge vrouw Lucia wiens kinderleven ruwweg overhoop werd gehaald toen haar moeder plotseling verdween. Na de dood van haar vader keert ze meer dan tien jaar later terug naar het dorp dat ze ooit bewust de rug toekeerde, en stoot ze op haar vaders best bewaarde geheim. Dat uitstapje naar de literatuur ging Bedert duidelijk goed af!
Marieke Lucas Rijneveld, ‘De avond is ongemak’ (Atlas Contact)
‘De Nederlandse Lize Spit’, wordt gezegd. Hype of niet: Marieke Lucas Rijneveld heeft alleszins even meesterlijk de ‘hardheid’ in de vingers bij het schrijven van een familieverhaal. En dat verhaal is deze keer het schrijnende relaas van een Nederlands boerengezin dat de dood van een van hun kinderen moet zien te verwerken. Een debuut als een mokerslag, dat de smerigheid van het bestaan nogmaals in het gezicht wrijft. In de gaten houden, deze Marieke Lucas!
Liesbeth Swolfs 